Verantwoorde goudwinning realiseren en kinderarbeid voorkomen in Oeganda

‘Work: No Child’s Business (WNCB)’ partners Hivos/Stop Kinderarbeid, Unicef en EWAD hebben samen met partijen uit het Convenant Verantwoord Goud de implementatie van het ‘Joint Forces to tackle Child Labour’ project in Busia, Oeganda afgerond. Het project ondersteunde kleinschalige mijnbouwgemeenschappen bij het voorkomen en verminderen van kinderarbeid en bij het opzetten van een duurzame en traceerbare keten.

IMVO convenant Goud © WNCB
Met het project verbeteren niet alleen de leefomstandigheden van mijnwerkers die ‘ASM-goud’ (Artisanal and Small-scale Mining) winnen, maar ook van hun gezinnen. Maatschappelijke organisatie EWAD zet de inspanningen vanaf nu voort als onderdeel van het WNCB-programma. Akky de Kort, projectcoördinator namens Hivos/Stop Kinderarbeid, bezocht het gebied in maart 2022 en deelt haar bevindingen.

Gebiedsgerichte onderwijsaanpak

“Het afgelopen jaar hebben we gewerkt met een gebiedsgerichte aanpak, ook tijdens de COVID-19 pandemie met lockdowns en een schoolsluiting van twee jaar. Dit was een erg moeilijke periode. We zagen jongeren en kinderen teruggaan naar de mijnen, en meisjes uit kwetsbare gezinnen werden zwanger en trouwden. Een vreselijke situatie. Vanuit EWAD waren we in staat om, in het kader van het WNCB-programma, thuisleeractiviteiten te organiseren binnen de gemeenschappen, waar de leerkrachten zelf ook bij betrokken waren. Mensen uit de gemeenschap boden hun huizen aan voor leeractiviteiten. Gedurende de pandemie zijn de motivatiecentra van EWAD opengebleven en werd een centrum voor beroepsopleidingen opgericht waar jongeren terecht kunnen voor training, begeleiding en counseling nadat ze gestopt zijn met hun werk in de mijnbouw en andere vormen van kinderarbeid.”

IMVO convenant Goud

© WNCB

Innovatie en samenwerking

“Tijdens mijn bezoek aan het gebied heb ik ook de mijnen bezocht en heb ik contact gehad met het lokale samenwerkingsverband ‘Tiira Landlords and Artisanal Miners Association (TLAMA)’. Zij zijn nu een officieel geregistreerde coöperatie met een vergunning om mijnbouw in het gebied uit te voeren. Binnen de coöperatie investeren de mijnwerkers gezamenlijk in het leren van nieuwe mijntechnieken. Dankzij deze nieuwe kennis heeft TLAMA verschillende locaties kunnen opzetten voor de verwerking van goud, waaronder een fabriek. Hier kan het goud voorbereid worden voor verkoop in Kampala en andere regio’s. De mijnwerkers zijn zich ook zeer bewust van milieukwesties en verminderen het gebruik van kwik en andere chemicaliën. Ook vertelden ze over kinderrechten en het tegengaan van kinderarbeid en hoe zij dat hebben geïntegreerd in hun werkwijze. Bovendien spreken ze omliggende kleine mijnbouwers erop aan. Ik was blij verrast en onder de indruk om te zien dat mijnlocaties veel beter georganiseerd zijn. Op dit moment is TLAMA klaar om zich te registreren als middelgroot mijnbouwbedrijf en wacht het op de nieuw mijnbouwwet. Op lange termijn streeft TLAMA ernaar een grootschalige mijnbouwonderneming te worden.”

IMVO convenant Goud

© WNCB

Uitbreiding naar het Karamoja-gebied

“Ook heb ik een kleinschalige goudmijn bezocht in het Karamoja-gebied, waar de situatie nog is zoals we die in 2016 in Busia zagen. De mijnbouwpraktijken in Karamoja zijn slecht in vergelijking met Busia. Goud in Karamoja is zeer kostbaar en van betere kwaliteit dan het goud in Busia. Het heeft daarom potentie om zich verder te ontwikkelen. De ASM-mijnwerkers uit Karamoja hebben Busia bezocht in augustus 2021. Sindsdien hebben zij ook een officiële coöperatie geregistreerd en hebben de mijnwerkers zelf nieuwe apparatuur aangeschaft. De volgende stap die het WNCB-programma neemt, in samenwerking met Solidaridad, is het bieden van een training door TLAMA-leden en hands-on begeleiding om de ASM-mijnwerkers in Karamoja te ondersteunen, zodat ook zij zich verder kunnen ontwikkelen.”

IMVO convenant Goud

© WNCB

Organisatie en formalisering

“Het duurt lang om ASM-mijnwerkers georganiseerd te krijgen. We hebben gezien dat onderling vertrouwen ontzettend belangrijk is. Het hielp echt dat de ASM-mijnwerkers zelf betrokken waren bij de gebiedsgerichte aanpak, dat de mijnwerkers getraind werden en dat er bewustwordingscampagnes werden georganiseerd. Ook het feit dat ze zichzelf organiseerden in een coöperatie en zagen wat samenwerking kan brengen, heeft hen op dit niveau gebracht. Uit deze ervaringen kan ik concluderen dat de organisatie en formalisering van ASM erg belangrijk is en de beste manier om mijnbouwpraktijken van goud te verbeteren”.

In dit artikel lees je meer over de behaalde resultaten in het ‘Joint forces to tackle child labour’ project. Bovenstaand artikel verscheen eerder in het Engels op de website van Work: No Child’s Business.