Projecten

• Start dialoog stakeholders in Brazilië
• Stakeholderdialoog Rajasthan
• Stakeholderdialoog Zimbabwe
• Sociale dialoog Zuid-India

Start dialoog stakeholders in Brazilië

Een eerste stap: weten wat er speelt
Maatschappelijke organisaties van het Initiatief TruStone gaven in 2022 en 2023 de opdracht aan de internationale vakbond BWI in Brazilië om twee rapporten uit te brengen die een goed beeld moeten geven van de risico’s voor werknemers in de natuursteensector in dat land.
Het eerste rapport was een algemene analyse van de natuursteensector in Brazilië. Het tweede rapport beschreef de bevindingen van een veldonderzoek door BWI in de gemeente Barra de São Francisco, in de staat Espírito Santo. De gesprekken met vakbondsleiders en werknemers gingen over arbeidsomstandigheden in de groeves en fabrieken. De onderzoekers kregen zo belangrijke inzichten in de vele risico’s die er spelen in de Braziliaanse natuursteensector. Bij de vertegenwoordiging van werknemers spelen lokale organisaties en vakbonden een belangrijke rol, zo bleek uit het onderzoek.
TruStone-bedrijven werden op de hoogte gebracht van de resultaten van de onderzoeken zodat zij een goede dialoog konden starten met hun leveranciers over de risico’s in de natuursteensector in Brazilië.

Een volgende stap: start dialoog met stakeholders
Maar ook lokaal bracht het onderzoek resultaten. Initiatief TruStone organiseerde namelijk eind november 2024 in samenwerking met internationale vakbond BWI en FNV voor het eerst de ‘Brazilian Natural Stone Industry Conference’. Er waren 47 deelnemers aanwezig, waaronder nationale en regionale overheden, sectorfederaties, lokale vakbonden en lokale bedrijven (waaronder leveranciers van TruStone-leden). Centraal stond de ontwikkeling van sociale dialoog in de natuursteenindustrie tussen bedrijven, overheden en vakbonden. Als voorbeeld van dialoog presenteerde de vakbond FNV het Initiatief Trustone. Lokale vakbonden hebben naar aanleiding van de conferentie een actieplan opgesteld voor betere bescherming van werknemers en voortzetting van de sociale dialoog.

Leren van partijen in andere landen
Het TruStone Initiatief heeft ook als doel om ervaringen en succesvolle praktijken uit te wisselen onder organisaties en bedrijven. In dat kader vond in december 2024 een overleg plaatsen tussen Braziliaanse en Indiase natuursteenvakbonden. Dankzij deze ontmoeting konden vakbonden en ngo’s uit beide landen hun ervaringen delen over het aanpakken van de gezondheidsrisico’s voor werknemers in natuursteenfabrieken en -groeves. De aandacht lag met name op de ernstige longaandoening silicose.

Het opstellen van een actieplan samen met internationale vakbond BWI en de lokale vakbonden in Brazilië is een volgende stap. TruStone-leden zullen samen met bedrijven die materialen inkopen in Brazilië onderzoeken hoe zij dit actieplan kunnen ondersteunen.

Stakeholderdialoog Rajasthan

De winning en verwerking van zandsteen brengt veel risico’s met zich mee. Door de complexe waardeketen van de verwerking van zandsteen tot kasseien, is een collectieve aanpak nodig om risico’s aan te pakken.

In 2021 is een brede stakeholderdialoog gestart tussen leveranciers van zandsteen en lokale organisaties in Rajasthan in India, TruStone-bedrijven en ngo Arisa. Rajasthan is de grootste zandsteen producerende staat in India. Doel van de dialoog is om uitdagingen en goede voorbeelden te delen en gezamenlijk praktische oplossingen te formuleren om te komen tot een verantwoorde en duurzame zandsteensector in Rajasthan.

Lees de risicoanalyse Rajasthan

De deelnemers aan de dialoog hebben afgesproken om samen te werken zowel op het niveau van de leveranciers (fabrieken) die de zandsteen machinaal verwerken als dieper in de keten, in de steengroeves en cobble yards (verzamelplaatsen waar met de hand gekapte kasseien worden verpakt voor export) en plekken (kleine werkplaatsen en thuiswerkplaatsen) waar zandsteen kasseien worden gekapt.

Om samen beter inzicht te krijgen in de lokale context, de vooruitgang gemaakt in het project tot hier toe en de uitdagingen van de zandsteenindustrie en de arbeiders die er nog steeds zijn, gingen vijf TruStone importeurs, ngo Arisa, lokale ngo's ARAVALI en Manjari en lokale zandsteenleveranciers op veldbezoek naar het Bundi district in Rajasthan in oktober 2023. Ze bezochten samen verscheidene productielocaties, scholen en andere gemeenschapsprojecten, hadden gesprekken met arbeiders over de omstandigheden waarin ze werken, zoals lonen, veiligheid, levensomstandigheden voor hun gezinnen. Naast het veldbezoek was het programma gevuld met opleidingen voer inkooppraktijken en sociale dialoog en een dialoogsessie met alle stakeholders die leidde tot concrete actiepunten.

De deelnemers waren achteraf erg tevreden over de uitkomst van het bezoek en vinden het bezoek van fundamenteel belang en erg waardevol voor de voortgang van de dialoog. Een kleinere groep (project team) zal nu verderwerken aan een voorstel voor volgende stappen om de gezamenlijke aanpak voort te zetten. Een startpunt voor de volgende fase van het project is het gezamenlijk akkoord gaan over een intentieverklaring waarin duidelijke overeenkomsten van de betrokken partijen in uitgeschreven staan.

Via deze weg willen de partijen bijdragen aan:

• Het formaliseren van arbeid in zandsteen groeves. Registratie van werknemers is een eerste stap die nodig is om eerst duidelijk te krijgen wie er eigenlijk in welke groeve werkt. En met een formeel arbeidscontract kunnen groeve arbeiders aanspraak maken op hun rechten.
• Kinderarbeid en gedwongen arbeid in groeves en in de productie van zandsteen kasseien terugdringen.

Wat is er tot nu toe bereikt dankzij de stakeholderdialoog?

• Versterken van en afstemmen over inspanningen geleverd door lokale organisaties voor belanghebbenden in de risicolanden: heel wat inspanningen worden al jaren geleverd door Indiase maatschappelijke organisaties Manjari en Aravali, zoals het kinderen uit werk halen en naar school brengen, trainen van arbeiders over hun rechten, en hen helpen met het aanmelden bij een e-registratiesysteem om aanspraak te kunnen maken op sociale zekerheidsprogramma's van de Indiase overheid.. Zij gaan ook in dialoog met de overheid in Rajasthan om ervoor te zorgen dat drinkwater voorzien wordt in de regio.
  De multi-stakeholderdialoog zorgt ervoor dat deze inspanningen versterkt en ondersteund worden door het bewustmaken van de problemen bij importeurs en leveranciers van zandsteen. Ook zorgt de dialoog voor een goede afstemming onder actoren over wie wat doet.
• Vergroten van bewustzijn over risico’s en versterken van samenwerking tussen importeurs en leveranciers ten voordele van arbeiders: door tijdens de dialoog risico’s bespreekbaar te maken, komen praktische oplossingen naar voren. Zo zijn enkele deelnemende leveranciers gestart met het betalen van een sub-leverancier via bankrekeningen in plaats van contant. Dit verhoogt de transparantie en formaliseert de relaties tussen bedrijven in de zandsteen keten.
• Meer vertrouwen en momentum gecreëerd tussen leveranciers en importeurs om samen aan de slag te gaan om de risico’s in de ketens aan te pakken: er is meer openheid ontstaan over waar materialen vandaan komen en hoe ze worden verwerkt en meer wil om collectief een traject te starten om de capaciteit van alle spelers in de ketens te vergroten rond internationaal maatschappelijk verantwoord ondernemen.

Deelnemende bedrijven:

• Brachot
• J. Visser Natuursteen, Klinkers & Kasseien
• Maris Natuursteen
• Stone NV
• Tuinmaterialen Meynen

Exporterende bedrijven:

• Arcadia Enterprises
• Arvicon International
• Bundi Silica
• Minestone export
• Poddar stones
• Santoshi Stone
• Stone Factory

Organisaties:

• Arisa
• ARAVALI
• Manjari Sansthan

Stakeholderdialoog Zimbabwe

De risicoanalyse van de natuursteensector in Zimbabwe werd afgerond in 2021. Dit gaf bedrijven die materialen importeren uit Zimbabwe een beter zicht op de actuele en reële situatie. In 2022 wordt een strategie ontwikkeld om de situatie voor betrokkenen te verbeteren. Er wordt daarvoor onder meer gekeken naar welke stakeholders in Zimbabwe het beste kunnen worden betrokken en hoe efficiënt een dialoog kan worden opgezet tussen bedrijven (leveranciers en importeurs), de overheid en lokale maatschappelijke organisaties (vakbonden, ngo’s).

Deelnemende bedrijven:

• Arte
• Jetstone
• Kemie
• Mondial (Italië)
• Tuytelaers

Lees meer: risicoanalyse Zimbabwe (pdf)

Sociale dialoog Zuid-India

In 2022 startte TruStone een project met aangesloten bedrijven, vakbond FNV, internationale vakbond BWI en leveranciers van graniet in Tamil Nadu, India. Dat jaar vonden trainingen plaats voor werknemers en managers van productielocaties en sessies over dialoog met leveranciers voor importeurs. Sindsdien zijn er verschillende activiteiten ontwikkeld om de sociale dialoog tussen management en werknemers van productielocaties in verschillende regio’s in Zuidelijk India verder te bevorderen. Sociale dialoog kan een effectieve manier zijn om risico’s zoals lage lonen, onveilige arbeidsomstandigheden en kinderarbeid aan te pakken.

Consultatieronde
De trainingen toonden aan dat het in de eerste plaats belangrijk is werknemers in de sector te informeren over hun rechten. Werknemers op alle niveaus - in groeves, fabrieken - weten onvoldoende waar ze aanspraak op kunnen maken, kennen hun weg niet naar klachtenmechanismen of hebben er geen toegang toe. Het is ook belangrijk voor de werknemers en lokale werkgevers om goed op de hoogte te zijn van de ontwikkelingen in de MVO-wetgeving in Europa en bijgevolg het Initiatief TruStone.

In juli 2024 is BWI daarom gestart met een consultatieronde om informatiebrochures en trainingen samen te stellen. Deze consultatieronde geeft de mogelijkheid aan diverse stakeholders in de natuursteensector om suggesties te doen voor het informatiemateriaal. In september 2024 vond een hybride bijeenkomst plaats in Tamil Nadu om uitwisseling tussen sleutelfiguren in de sector te faciliteren en partnerschappen op te bouwen om de rechten van werknemers in de sector te versterken. TruStone-importeurs en hun leveranciers waren aanwezig op deze bijeenkomst, evenals lokale overheden, consultants en onderzoekers, lokale vakbondsafgevaardigden en sectorfederaties. Ze bespraken hoe het vertrouwen te vergroten tussen exporteurs en vakbonden en de noodzaak om steeds de dialoog aan te gaan.

Op 10 december 2024, de Internationale Dag van de Mensenrechten, zal de informatiebrochure en vormingshandleiding – met behulp van al deze bijdragen - worden gelanceerd en gepresenteerd aan de stakeholders in de natuursteensector in Zuid-India.

Ondersteuning importeurs in dialoog
Enkele TruStone-bedrijven die graniet importeren uit Ballikurava (in de staat Andhra Pradesh, India) zijn in gesprek met lokale organisaties en Arisa om de werk- en leefomstandigheden van werknemers in de groeves te verbeteren.

Sinds een aantal jaar werkt Arisa met TruStone-lid Arte in dit gebied waar steel grey graniet gedolven en verwerkt wordt. In de eerste jaren richtte de samenwerking zich op het aanpakken van kinderarbeid met een gebiedsgerichte aanpak (Child Labour Free Zone). Meer recent wordt er ook ingezet op het verbeteren van arbeidsomstandigheden van volwassen arbeiders in het gebied. Er zijn geen arbeidsrechtenorganisaties of vakbonden actief in het gebied. Via het project van Arte en Arisa is een klein team ingesteld dat contact onderhoudt met fabrieks- en groevearbeiders, arbeidsbemiddelaars, managers, werkgeversorganisaties en overheidsfunctionarissen ter plekke.

Dankzij de kennis en het netwerk dat dit onderzoek vanuit Arisa en Arte heeft opgeleverd, kunnen andere TruStone-importeurs gemakkelijker aan de slag met hun onderzoek naar en aanpak van risico’s. De lokale organisaties en Arisa bieden de bedrijven ondersteuning aan in het voeren van dialoog met hun leveranciers in Ballikurava en het bezoeken van de groeves.

Deze verschillende manieren van uitwisseling van kennis en informatie is cruciaal om dialoog tussen stakeholders in Zuidelijk India te bevorderen.

Organisaties:
Arisa
BWI India
FNV
MV Foundation
Paradigm Shift